29th August 1779

transcription

[29th August 1779]
29 Sondag.

op het land door den dag fris zuid. krimpt iets met den avond
goed weer koel z:o: term 50 - 68 - 55.
gepasseerde nagt de koorts gehad, en myn hele hand geswollen.
maakten alles klaar om te retourneren, vulden onse vaten met water. moeten nu 80 uren met de ossewagen terug ryden door gebrek aan water en doordien het ommogelyk is dat een wagen verder als tot hier in de rivier op kan komen door de steille krantsen, (al is het gebergte so hoog niet als men opgeven heeft) en dan weer eene graad 16 min regt

[page 26]
noord eer ik weer aan de rivier koom, daar ik passeren wil, dit sal nog wel 50 uren ossewagen rydens geven. en dat in een slegt land, daar byna geen, en brak water is, en weinig wilt, daar ik was er water en een passable doortogt in ses dagen met de wagen by de drift daar konde zyn. so ik my toen verbeeldende.
vertrokken ons vorig paarde pad terug tot by bentinks valey daar wy in ons wagen pad kwamen. resolveerden terwyl wy nu de weg en waters regt weten by nagt te ryden en ons vee by den dag te laten vreten, en dan het so te schikken dat ons vee de twede dag drinken heeft, en by ieder water tot kouwsi, synde maar twe voor beesten, een dag uitrusten. probeerde om de geranium harpuis in warm water te dissolveren om er kaarsen van te maken dog te vergeefs. vertrokken om ses uren met schemer ligt, zuiden op, salluerende de rivier met een schoot en soopje brandewyn, die byna op was so dat rantsoen van twe a drie soopjes daags uit moest delen. na dat wy drie uren gereden hadden, en de maan omtrent een uur hoog. blaften de honden geweldig, wy liepen er na toe, en vonden eenige zebras denke ses, eer wy er kwamen had een hottentot er een merrie van geschoten; de overige zebras door de honden, vooral myn keiser en koning gepest wordende liepen met open muil na van Rhenen en Pedro die hun ontweken, liepen een heuvel af en kobus van Rhenen kwetste er een aan syn voorbeen so dat de honden hem ieder reis tegen de grond rukten. hy kwetste al bytende, verscheide honden, myn geweer enige reisen, nat geworden zynde weigerende, schoot hem ten laatsten tussen de honden doodt. dit was mede een jonge merrie. hoorden onderwylen de overige zebras hunne makkers lokken, dit is de eerste reis dat hun geluid hoorde, het was veel, een getjank als wanneer men met een steen over vars gevroren ijs gooyd, en seer verschillende van de kwagga. de grootste merrie was, regte lyn 6 voet twe duim rynl.; hoogte van voren drie voet 9 en ½ duim agter twe duim hoger. sneden er so veel van als wy mede konden nemen, en door dien wy om het water voor ons vee ons niet konden ophouden, reden wy weg na een groot uur vertoevens. spannende na negen uren goed rydens om vier uren s'morgens uit, een ½ myl w:n:w: van de twe gebroeders die nu in een waren de kleinste aan zee. myn hand was door het lopen agter de zebras opengebroken en nog seer pynelyk en geswollen.

translation

[29th August 1779]
29 Sunday

All day a fresh south wind on land. Abated slightly in the evening.
Good weather. Cool south-east wind.
Thermometer: 50-68-55.

Had a fever last night and my whole hand was swollen. Made everything ready for our return; filled our barrels with water. Because of the scarcity of water and because it is impossible for a wagon to go further up-river at this point because of the steep cliffs (although the mountains are not as high as had been said), we must now travel back for 80 hours with the ox-wagons and then at one degree, sixteen minutes, turn due north before I reach the river again the at point where I which to cross it.

[page 26]
It will still take a good 50 hours’ travel with the ox wagons – and that in bad country where there is almost no water, and that brack; and little game. to reach the drift which I could have done in six days with the wagon had there been water and a passable way through, as I then imagined.
We travelled back along the horse-path we had previously taken with the horses and reached Bentincksvlei where we re-joined our wagon-road. We decided to travel by night since we now knew the road and where there was water, letting our stock graze during the day, and then so arrange things that our stock will drink every second day, and to let them rest a day at each watering place, there being but two of these for cattle, until we get to Kouwsie.
Tried to dissolve the geranium resin in hot water in order to make candles from it, but without success.
We departed south at six o’clock in the gloaming, saluting the river with a discharge of guns and with a tot of brandy – which is almost finished so that we have to distribute a ration of two or three tots a day. After we had been travelling for three hours and the moon had been up for about an hour, the dogs barked violently. We ran to them and found some zebras, six I think. A Hottentot had shot a mare before we got there and the rest of the zebras were being worried by our dogs, in particular my Keizer and Koning and ran with open jaws towards Van Reenen and Pedro who evaded them. They ran down a hill and Kobus van Reenen wounded one on its foreleg so that the dogs were able to pull it to the ground repeatedly. It wounded several of the dogs by biting. My gun, being wet, refused to shoot several times, but at last I shot it between the dogs. It was also a young mare. While this was happening we heard the remaining zebras calling their companions. This is the first time that I have heard their cry: it was very like the yelp of a stone is thrown over freshly frozen ice and differing greatly from that of the kwagga. The largest mare was 6 Rhineland feet 2 inches long in a straight line; the height in front: three feet nine and a half inches; behind: two inches higher. We cut off as much as we could take and because we could not linger, on account of the water, we travelled on after good hour’s pause. We outspanned a half mile west-north-west of the Two Brothers, which now appeared in line, the smaller towards the sea, at four o’clock in the morning after nine hours good travelling. While chasing the zebras my hand had broken open and is still extremely painful and swollen.