Second Journey (MS 107/1/1-2)
7th January 1778
transcription
[7th January 1778]
7
sterk gedawt schoon weer dog stil en een hete dag belovende
vertrok oost aan door een dal tussen geen hoog gebergte, bevond de barometer hier by dese spruit der bosjesmans rivier 25d 5.t
quam na drie twe en een half uren distantie op de plaats van Frans Joubert. vandaar reed met een gids, eerst een half uur oost ten noorden door een dal daar na over dit gebergte noord aan, en na nog drie hoogtens en laagtens waar in veel timmerhout so als by prinslo stond, gepasseerd te hebben, omtrent twe uren distantie van Joubert, vond ik de grote caffers craal van sjomoshi, deselve by de welke den heer
[page 18]
swellengrebel aan de andere zyde de Coenap, daar hy als doen [sic] woonde, geweest was. hy is de broer van Coba en dus de zoon van Mahoti, hy zat met enige caffers onder een doorn boom, na de ordinaire Cabe, gaf ik hem een stuk tabac en enige cralen, ik vroeg om melk en hy liet die ten eersten halen en hieuw selfs de mande, niet het eerstst so als de andere Caffers maar het laatst drinkende, hy toonde my syn vrou en kinderen, en toen hem vroeg waarom hy er maar een had, sey hy dat hy er genoeg aan had, in een korte tyd waaren er een grote swerm caffers sommigen rood en geelagtig geschildert rondom my, die ik uit myn knapsak ieder omtrent een pyp tabak gaf tot niet meer had, waarmede zy wel te vreden waren, na hier enigen tyd gebleven te zyn, zynde het zeer heet, nam myn afscheid (als zy Cabe zeggen steken zy ordinair de regterhand regt uit.) en reed te rug gevolgd van een hele trop zo ver zien kon in het dal oost op tussen de doorn bomen waren Caffers hutten, en seer grote troppen vee, geen van hun had brood dat zy Manassi noemen ook geen sami hun koorn, synde zy uit hun land getrokken en het gesaayde niet ryp. arriveerde omtrent drie uren by frans Joubert, daar de wagen juist arriveerde.
het weer is zeer heet geweest, weinig wind dog z:o: het terrein het zelfde vol doornbossen en struiken, distantie 2½ uur oost, de grootste spruit van bosjemans rivier ontspringt by sjomoshie, die my zeide te zullen besoeken. weerligt met den avond, in het n:w: deinsige hete lugt. zag een hottentottin al op dezelfde manier geschapen als de rest
translation
[7th January 1778]
7
Heavy dew, fine weather but calm, promising a hot day. Departed eastwards through a valley between mountains which were not high. Found that the barometer showed 28 inches and 5 tenths here at this tributary of the Bushmans River. After travelling a distance of two and a half hours we came to the farm of Frans Joubert. From there I rode with a guide, first a half-hour east by north through a valley, and thereafter northwards across this range; and after having crossed another three hills and hollows, where there was much timber as at Prinsloo's, I found the great Caffre kraal of Sjomoshi about two hours distance from Joubert. This is the same
[page 18]
as the one Mr Swellengrebel had been at, on the other side of the Coenap where they then lived. He is the brother of Coba and thus Mahoti's son. He was sitting with several Caffres under a thorn-tree; after the usual 'Cabe' I gave him a piece of tobacco and some beads. I asked for milk and he first had this fetched, and even held the basket himself, not drinking first like the other Caffres but last. He showed me his wife and children and when I asked him why he had only one [wife] he said that this was enough for him. In a short while there was a great host of Caffres around me, some of them painted a red and yellowish colour. From my knapsack I gave each one of these about a pipeful of tobacco until I had no more at which they were well satisfied. After staying here for some time, it being very hot, I took my leave. When they say 'Cabe’ they usually stick their right hand straight out. I rode back followed by a whole band of them. As far as I could see there were Caffre huts and very large herds of cattle in among the thorn trees in the valley to the east. None of them had bread, which they call 'Manassi'; they also had no 'Samé', their wheat, because they had left their country and their crops were not ripe. Reached Frans Joubert, where the wagon had just arrived, at about three o'clock.
The weather has been very hot and what little wind there has been, was south-east The terrain the same, full of thorn-bushes and shrubs. Distance 2½ hours east. The largest tributary of the Bushman’s River has its source at Sjomoshi's. He said we would visit it. Lightning in the north-west at evening. Hazy, hot air. Saw a Hottentot woman formed entirely in the same manner as the rest.