4th November 1777

transcription

[page 38-39]
[4th November 1777]
den 4

passeerden s'morgens vroeg de oliphants rivier ten zuiden, die hier laag was en niet snel liep, en trokken langs de linker oever oostelyk aan door een goede weg (dog opgaande) met enige riviertjes die hier aan weersyden op de distantie van een uur door hoge ruggen beboord is, de oliphants rivier aan onse linkerhand agter de ruggen zynde over de rivier het swarte gebergte op een uur regte lyn distantie, het Camnasi gebergte aan onse regterhand mede op die distantie agter de andere ruggen
en quamen omtrent middag tot de plaats, rode clip, valkenhager een grote ronde vlakte tussen die ruggens ten westen aan de rode rivier een kleine rivier die van de camnasi berg ten noorden in oliphants rivier loopt. [in margin:] hier legt de Camnasi berg het naaste by de swarte berg, omtrent twe uren regte lyn strekt z oost ten zuiden en n:w: t n: scheid omtrent het Coô uit, had het end daar in het o:w:t:z: omtrent drie uren van het bad ende daar een uur z:o: van de camnasi het z:o. zy lopen met ruggens tot malkander.
verbleven alhier sloegen onse tent op myn hottentots soon hoedies, smeet met een steen een fraaye blaauwe valk van een boom, hy had rode pooten en bek dog iets swart aan het einde hadde zyn vleugel te stuk gesmeten. valkenhager had een grote wyngaard waar van hy alleen brandewyn brande, om aan de passerend boeren tegen een schelling de hollandse bottel of pint te verkopen
hy was in een slegte hut gelogeert, schoon hy seer ingenieus een koorn water molen gemaakt had, leggende het rad horisontaal, in het midden van het rad was de steel waaraan de steen, zo dat het de simpelste molen was die ooit gesien heb, de stroom water viel op zy op het rad, en wierd dus omgedreven.

[annotated on page 39:]
den 4

iets regen in de bergen met n west frisse wind, claarde omtrent negen uur de rest van de dag goed koel weer frisse oostenwind

onse cours vandaag oost ten zuiden distantie vier uren.
alles caro velt, drogende meest alle rivieren hier geheel uit.

translation

[page 38-39]
[4th November 1777]
The 4th

Some rain in the mountains with a fresh north-west wind. Cleared up about nine o'clock. Good cool weather with a fresh east wind for the rest of the day.

Early in the morning we crossed the Oliphants River in the south, which was low and not fast-flowing, and struck east along the left bank on a good road but uphill and with some small rivulets. At an hour's distance high ridges border the road on both sides here. With the Oliphants River behind the ridges on our left, the Swartberg range was one hour's distance as the crow flies across the river. The Camnassi Range was on our right hand at the same distance behind the other ridges. At about midday we arrived at Valkenhagen's farm, Rodeklip, a large, circular plain, between those ridges to the west of the Rode River, a small river which flows northwards from the Camnassi Berg into the Oliphants River. (Here the Camnassi mountains are at their closest to the Swarteberg, about two hours in a straight line. They extend south-east by south and north-west by north and come to an end near the Koô, ending there in the south-west by south about three hours from the bath; and there, an hour south-east from the Camnassi (the south east) they run together in ridges). Stayed here [at Valkenhagen’s], pitching our tent. My Hottentot's son, Hoedies, struck a beautiful blue hawk off a tree with a stone; it had red feet and beak but with a touch of black at the tip; and he had smashed its wing to pieces. Valkenhagen had a large vineyard from which he distilled only brandy to sell to passing farmers for a shilling per Dutch bottle, or pint. He lodged in a bad hut though he had made a most ingenious water-mill for wheat, having placed the wheel horizontally, and in the middle of the wheel, the shaft to which the stone was attached. This it was the simplest mill I have ever seen: the stream of water fell side-ways onto the wheel which was turned in this manner.
Our route today was east by south, a distance of four hours Karoo-veld everywhere. Most rivers here are totally dry.