Second Journey (MS 107/1/1-2)
18th January 1778
transcription
[18th January 1778]
18
gepasseerde nagt nog wat geregent uit den z:o: desen morgen opklarende lugt z:o: wind, ging oost n: oost aan de grote grasige vlakte door na de mond der swartkops rivier, passerende een zoutpan leggende er nog ene hier by die gisteren passeerde dog gene so goed als de eerste. niet ver van de kleine duintjes komende, schoot ik enige eenden op enige regen water valeyen, waarna ik opgaande, een leeuw zyn dejeuné ontnam, want iets ziende leggen, ging ik er na toe, en vond een schoon hier genaamt hartebeest bul versch van de leeuw de keel afgebeten, zo dat hy nog niet koud was, en in het geheel niet geschonden, staande de tanden wel in de keel dog niets opgescheurt, zynde groot spoor van omtrent 7 duim lang stond by het beest zo als hy hem besprongen had. liet een die by my was terug gaan om het dier te laten slagten en halen, kon de leeuw nergens zien, zynde het hier heel vlak, uitgenomen by enige lage duintjes daar kreupelbos op en by is hier sal hy zeker gelegen hebben zynde op myn schieten weggelopen. ging ondertussen na zee by de mond der rivier vond hier nog enige hartebeesten dewelke zeker door de leeuw op de vlugt gejaagt waren en ene struisvogel.
zag twe dieren van verre regt op my aankomen dewelke in het begin niet kenden, zy naderden tot op 50 treden, zag toen dat het een elands bul en koei was, kon hen beide als myn koegel geweer had gehad in ene schoot gedoodt hebben, dog was maar met myn hagelgeweer om vogels te schieten gegaan. nadat zy my lang en ik hun bekeken had liepen zy in de duintjes. by de mond der rivier komende, die hier een hondert passen breed is en waar in de zee geweldig brande zag ik iets swarts, en wat digter by komende zag ik dat het een zeekoei was, hy bleef tot op 50 treden van my meer als een half quartier na my leggen kijken, en na nu en dan eens gedoken te hebben bleef hy weg.
proefde het water zynde het omtrent laag water, en vond het pekel zout. zodat myn opinie omtrent dit dier weer verandert is door de ondervinding. dit was geen twe hondert tre van de branding geloofwaardige menschen hebben my versekert er buiten de branding gesien te hebben dog niet ver van strand by sitse camma. en er in de branding een gedoodt te hebben. dog in de mond van de rivier. ook dat zy wel van ene mond na de andere langs strand door zee zouden swemmen.
[page 29]
na de rivier en strand afgepeild en laten tekenen te hebben, vindende dat zy oost in zee, een uur van de binnenste westhoek, loopt en dat het land seer laag is zodat de rivier ver in het land by hoog ty loopt. en dat langs strand de duinen byna met het veld gelyk syn met swaare branding aan strand. vertrok ik en vond het hartebeest byna afgeslagt door myn hottentotten, hebbende de gieren in de korte tydt dat ik er van weg was geweest er al veel van geschonden.
arriveerde met zons ondergank by myn tent. liet een stuk van het beest braden en vond het zeer lekker het is desen dag allerschoonst weer geweest, zynde niet te heet door de z:o: koele wind. stelden een geweer om de hyaena doodt te schieten. langs de plaats van nouman loopt een klein beekje in zee. van noumans plaats in het oost t n ziet men de zee 40 gr leggen op de distantie van een half uur
translation
[18th January 1778]
18
Rained a little from the south-east last night, the sky clearing up this morning; south-east wind. Went east north-east across the large, grassy plain to the mouth of the Swartkops River. Passed a salt-pan; there being yet another here, that I passed yesterday; but none as good as the first one. When I was not far from the small dunes I shot some duck in some vleis made by rainwater; and then going up to them I robbed a lion of his 'dejeuner'; for seeing something lying there I went up to it and found a beautiful hartebeest (as it is here called) bull, fresh from the lion, with its throat bitten open. It was still not cold and not mutilated at all; the lion's teeth had gone well into the throat but had not torn anything. Its large foot-print about seven inches long was visible next to the animal, where he had pounced on it. Sent someone who was with me back to get the animal cut up and carried away. Could not see the lion anywhere though it is completely flat here except at some low dunes on and near which there is undergrowth. This is where it must have gone to hide when it ran away at my shooting. In the meantime I went to the sea at the mouth of the river and here found some more hartebeest which had must have been chased off by the lion. Saw an ostrich too. Saw two animals approaching straight toward me which I did not at first recognize. They came closer until at fifty paces I saw that they were an eland bull and cow. Could have killed them both with one shot had I had my musket but had come out with my shotgun in order to shoot birds. After we had stared at each other for a long time they went off into the dunes. Coming to the mouth of the river, which is one hundred paces wide here, and in which the sea breaks with violent surf, I saw something black. Coming closer I saw that it was a hippopotamus. It stayed up to fifty paces away from me and lay watching me for almost quarter of an hour, and after diving now and then it stayed away. It was nearly low tide and I tasted the water and found it to be very salty, with the result that my opinion concerning this animal has again been changed through this discovery. It was not two hundred paces from the breakers. Trustworthy people have assured me that they have been seen beyond the breakers though not far from the shore at Tsitsikamma; and that one was killed in the breakers there, although it was in the mouth of the river; and that they do indeed swim along the shore in the sea, from one river mouth to the other.
[page 29]
After I had taken bearings on the river and the beach and had them both drawn, finding that it ran into the sea in an easterly direction an hour from the inmost western corner. Also found that the land is very low with the result that the river flows far into the land at high tide. Along the shore the dunes are almost level with the veld and there are heavy breakers on the shore. I left and found that my Hottentots had nearly finished cutting up the hartebeest. In the short time that I had been away the vultures had torn a great deal off it. Reached my tent at sunset. Had a piece of the animal grilled and found it very delicious. It was the most beautiful weather today, it was not too hot on account of a cool south-east wind. I set a trap with a gun to kill the hyena. A small brook runs into the sea alongside Naumann’s farm. From Naumann’s farm, in the east by north, the sea lies at 40 degrees at a distance of half an hour.