13th October 1779

transcription

[13th October 1779]
13

wind nog fors dog z:o: schoon weer.
term 55 - 80 - 65

was den ganschen dag besig met meten en examineren van dit schone dier. jammer was het, dat ik het vel ommogelyk mede kon nemen. dog sal 't met de beenderen proberen, uit alles dat hoor blykt my dat 15 a 16 voet de hoogte deser dieren is, men exagereerd gemeenlyk na enkelde individus detaillie der dieren in de natuurlyke historien

[page 48]
maat van een volwassen cameleopardalis bul. in hottentots Namacquas taal Neib meervoud Neina. in het Briquas of Moetsjoanaas toeka

[in margin:] n:b: het kost hem moeiten om te gaan leggen en ook om op te staan hy legt op twederley manier. als een beest met de poten onder het lyf; dog meest gansch vlak op sy met uitgestrekte poten en hals. als hij gaat leggen gaat syn lyf eerst agter over, en sakt agter neer en dan weer voor neer. sij sijn seer nieuwsgierig en iets gewaar wordende koomen sij alle te saamen op een hoop, somtyds 14 of 15 in een trop.
[in margin:] de ribben saten by de borst bij den hals 4 duim vaneen en liepen spits onder byeen agter aan 't lyf waren sy seer rond en twe voet in den midden vaneen de wilden seggen dat de cameleopardalis klimt somtyds als een bok met syn voorste poten tegen de cameeldoornboom (mimosa) om te hoger de takken te kunnen bereiken, en staat dan op syn agterste poten, en vringt somtyds de takken met syn hals na beneden terwyl hy de bladen met syn muil vat.
[in margine: n:b:] de vrouw van eene Gideon Visage was eens te paard. digt by een trop gejaagt en bij twe gekomen synde waaren sy niet schuw of boosaardig, maar keken met grote nieuwsgierigheid na haar hebbende de vrouw gestreepte kleren aan. dese dieren draayden selfs haare hoofden boven het hooft van de vrouw die te paard sat, bewegende de lippen, sonder haar enig kwaad te doen. waarna sij heenen reed.
[in margin:] de cameeleopard sou in 3 a vier jaar syn wasdom hebben volgens seggen der wilden.

[page 49]

[in margin:] syne ribben saten meest twe duim vaneen als een koeibeest, iteki sei my dat een buffel se aaneen en overeen had. 't voorste been der ruggestreng of der kam die de hoge schoft maakt was 9 duim en twe duim [sic] van de anderen die maar een duim van een sat en lang de twede een voet waarna sy als een saalrug af nemen.
vond dat de cameeleopardalis niet volmaakt aan weersyden gevlakt is. schynbare perpendiculaire vlakke

[page 50]
andere verhevendheid hier op ook een kale ronde eelte witplek een duim diameter de horens hadden enige kleine bulten niet regulier, omtrent de midden, als uitgroeisels, in een sekere gelykenis, als van de herten in europa dog sy verwisselen deselven niet dus niet rond maar iets kantig het bovenste der horens was rond en kaal boven op komende de swarte rand hairen een duim lang maar tot op een duim na het bovenste deel. het vel op de neus, sit so vast gegroeit dat met het cartilieuse er mede afsneid.
het gearkeerde op de kop maakt het hem daar smal. agter de horens tussen de oren heeft hy twe ronde knoppen twe duim hoog en ook diameter, een duim vaneen. waarop ook swart grys en iets langer als t andere haair
heeft ook die langwerpige drie ribben in de oren waaraan haair als andere gasellen, rosse manen omtrent over 't geheel vier duim lang de punten swart. 8 incisiven en als een eland ook los. syn knoppen of horens staan niet regt op maar maken een angel na agteren byna als een eland. de kaken na agteren op syn breedst agt duim. had een schoon levendig oog als een eland een en een quart duim langste en een duim kleinste diameter.
de muil seer plat breed en rond. heeft geen larmiers boven het oog waarom de leden swarte borstelige hairen een half duim lang boven leden meer als onder gefourneerd. is een verheven knop een duim verheven, rond diameter een duim twe duim van 't ooglid tussen oog en horen.
de oren waren van buiten heel wit vaal en kort haair uitgenomen de boven binnenrand daaraan tot omtrent drie duim van de punt wit sagt hair een duim lang. swarte ijle borstel hairen met rossen en witten vermengt om boven en onderlip. die het meeste en een duim langte tot drie duim na agter daar de smalte begindt die glad so als de rest is de hairen om de horens syn hard en een half duim lang en boven aan de rand swart hair de kop is meest ros en by de neusgaten die boven op de platte muil leggen iets swart en wit als bontagtig voor de neusgaten ros, onder de kin wit agtiger ook tot by de ogen dog geappeld ligt ros tussen oog en oor na onder, drie langwerpige donkere geappelde vlakken. de witte strepen die dan beginnen langs de nek en dan die grote irreguliere drie vier vyfhoekige swart rosse vlakken maken, syn wel twe en drie duim breed en lopen als straten in een plan van een irregulier geboude stadt. de vlakken worden groter en donker, na de zyden en borst hy had twe ovale swartagtigen op de syde iets meer na de buik. een voet lange diameter, de poten syn tot de knien en hielen witvaal even hier en daar vuil ros gespekt. de agter en voorbouten hebben ligter en kleider vlakken ook binnens beens. dus meer witagtig als de rest van 't lyf. die ligte kleine vlakken gaan tot onder de buik en borst byeen, dog penis en balsak vuil wit. hy heeft geen kleine hoefjes maar syn grote hoef steekt agter twe duim uit, de hoef gespleten en meest als een eland. aan de hielen en ellebogen heeft hy kleine eeltige plekken als van 't leggen ook onder 't lyf agter de voorbenen, legt egter ook op syde. 't hair van de staart is swart en enige witten, half so dik als van een oliphant is van de lengte der staart, en begind aan een ronde knop die op 't einde der staart is. boven op de naad der staart schieten enege

[page 51]
anderhalf duim lange rosse hairen als een naad tot op 't kruis. daar na begint boven op 't midden van 't lyf tussen de twe benen. een plaats als een star of draaj in 't korte gladde haair lopende daar met de punten na voren tot in de maan die boven tot agter de voorpoten als t dier staat smal eindigt en niet so ver op de rug als in allamans tekening. voor de rest is 't hele vel glad en korthairig. de schoft (van dit dier sit als op de borst maakt een gedeelte des hals. die hy heen en weer in 't lopen, als een struisvogel en langsaam beweegt, om als 't ware om de balans te houden,) en is oorsaakt dat hy so laag agter schynt anders is borst en kruis egaal, het kruis maakt een tamelyke smalle spitse verheventheid op de rug. en de twe borsten komen ook rondagtig voor uit. de korte van 't lighaam en de hals die met de schoft regt omhoog staat als t dier staat doet hem veel als een struisvogel lykenen. ook hieten enige bosjemans hem de vierbenige struis. dit dier had een kleine galblaas, dan syn ingewand meest als een eland en geen vyfde sak om water te laden als de cameel heeft 14 grote ribben en vier kleinen, of liever de vier aan ieder syde platte beenen tussen de ribben en bekken. aan ieder syde die byna op de helft des lighaams beginnen de hoge kam maakt de schoft een die grote disproportie tussen voor en agterlyf, de ribben anders met het agterste deel egaal. syn vel meest een half duim en een lyn dik hy was vol bosluisen. syn vlees smaakt veel als elandsvlees en is lekker. en bul en koei hebben horens, en verschillen weinig in gedaante na 't seggen. de wervelbenen der nek syn singulier. synde seven ieder dooreen, omtrent elf duimen lang

sond de ossen na de rivier om te drinken dit ver synde, syn nog niet geretourneerd. de bosjemans syn meest met pinar na de rivier gegaan.
coers tot hier o:t:z: 2 en ½ myl. een rinoster heeft desen morgen de meiden die megaan seer wild gemaakt, dog op een schoot van een myner hottentotten weggelopen.
enige deser bosjemans droegen een groot deel riemtjes als een groot nest om de hand; dit was een jagers eerteken.

translation

[13th October 1779]
13

Wind still strong but southeast. Fine weather.
Thermometer: 55-80-65.

Was busy the whole day measuring and examining this beautiful animal. It was pity that I could not possibly take the skin with me. But I shall try to do this with the bones. From everything I hear the height of these animals is 15 to 16 feet. Generally in the natural history books it is exaggerated by extrapolating from the details of individual specimens

[page 48]
Measurement of an adult giraffe bull
(in the Namaqua-Hottentot language: Neìb, plural: Neina. In Briqua or Moetsjoana: Toeka.)

[In margin:] N.B. It gives them trouble to lie down and also to stand up. It lies in two different ways: sometimes like cattle with its feet under its body, but mostly completely flat on its side with its feet and neck outstretched. When it is going to lie down it first leans its body backwards, then it lowers it hind-quarters and then towards the front. They are very inquisitive and when they notice something they gather together in a cluster, sometimes fourteen or fiftteen in a herd
[In margin:] In the chest at the neck, the ribs lie four inches apart and converge to a point below. They are very round at the back of the body, and are only two feet apart in the middle. The savages say that sometimes the giraffe mounts camelthorn trees (Mimosa) like a goat with its forefeet in order to reach the higher branches. It then stands on its hind feet, and sometimes twists the branches down with its neck while it takes the leaves into its jaws
[In margin:] N.B. The wife of a certain Gideon Visagie once chased close up to a herd while on horseback, and coming alongside two found them neither shy or aggressive, but they gazed at her with great curiosity, the woman having striped clothing on. These animals even bent their heads over the head of the woman while she sat on her horse, moving their lips without harming her in the slightest after which she rode away.
[In margin:] According to the savages the giraffe reaches maturity in three to four years.

[page 49]

[In margin:] Its ribs are generally two inches apart and are placed like those of a cow. Iteki tells me that a buffalo’s are close together and above each other. The front bone of the spine (or backbone) that forms the high shoulder was nine inches, and it was two inches away from the other bones which lay but one inch apart from each other; and along the second was one foot, after which they taper like a saddleback. Found that the giraffe is not spotted in exactly the same way on each side. Spots appear to be perpendicular.)

[In margin:] It has six upper and six lower molars, almost like the eland: thus 24, and eight incisors. The lower rear one on each side had three roots. The tongue was narrow and like an eland’s and was also somewhat rough in front and behind.

It had a bumpy ram’s head. The bulge on the nose above the eyes was raised three inches above the ridge of the eyes. Thus from the middle of the eyes it was seven inches. From there it was seven and a half inches to the bottom of the jaw. The front corner of the eye was a little higher than the back. The upper lip flat and two inches over the lower. Diameter of the nostrils: three inches long; openings, half an inch. Two inches below and three inches above the head, apart. The upper bulge was four inches long, three wide in the middle; no hair, horny and calcareous. Three and a half inches lower down the nose there is another protuberance

[page 50]
here as well: a bare, round, horny white spot, one inch in diameter. The horns had some small lumps, uneven, in the middle, like growths. Had a certain similarity to those of the stag in Europe; but it does not shed same. Thus not round but somewhat edged. The top of the horns are round and bare; the black ridge of hairs further up is an inch long and comes to within an inch of the top. The skin on the nose grows so close that the cartilage comes off with it when it is cut. The bow-shape of the head makes it narrow at this point. It has two round protuberances behind the horns and between the eyes, two inches high and same diameter, one inch apart, on which is grey and black hair somewhat longer than the other hair. It also has those three rectangular ridges in the ear with hair on, like other gazelles. Russet mane in general about four inches long, the tips black. Eight incisors and loose as with the eland. Its tufts or horns do not stand upright but are angled backward, almost like an eland’s. The jaws, behind at their widest, eight inches. Has fine lively eyes like an eland, one and a quarter inches at its longer and one inch at its smaller diameter. The muzzle is very flat, wide and rounded. (Has no tear-ducts). Above the eye – around the lids of which are black bristly hairs half an inch long, more plentiful in the upper lids than the lower – is a raised knob, one inch high, one inch in diameter, and two inches from the eyelid between the eye and the horn.

The ears were completely greyish-white on the outside, with short hair, except for the inside of the ridge above. From there on until about three inches from the tip there was soft white hair an inch long. Around the upper and lower lip sparse, black bristly hairs, mixed with some russet and white. These were mostly an inch to three inches long behind, where the narrow part begins, which is smooth as is the rest. The hair round the horns is stiff and half an inch long and there is black hair above the ridge. The head is mostly a reddish brown but somewhat black and white, as though piebald at the nostrils which are high up on the flat muzzle. Russet in front of the nostrils, more whitish under the chin, up to eyes as well but speckled a light russet. Between and beneath the eye and the ear three elongated, darkly flecked patches. The white stripes which then begin along the neck and thereafter those large uneven three, four or five-angled dark russet patches are a good two or three inches wide and run like the streets on the plan of an irregularly built city. The patches become larger and darker towards the sides and the breast. It had two oval, blackish ones on the side, somewhat towards the belly and a foot long in diameter.

Up to the knees and to the heels the feet are a whitish-brown, lightly speckled a dirty russet in places. The hind- and fore-quarters have lighter and smaller patches (the inside of the legs as well); thus more whitish than the rest of the body. The small, light patches come together under the belly and breast, though the penis and scrotum are, however, a dirty white. It has no small hoof-spurs, but its main hoof protrudes two inches behind. The hoof is divided and very like an eland’s. It has small horny places on the heels and elbows as if from lying down. Also under the body behind the fore-legs, but somewhat to the side.

The hairs of the tail are black with a few white ones, half as thick as an elephant’s, is the length of tail, and begins with a round protuberance at the tip of the tail. Above the seam of the tail some long russet hairs, an inch and a half long, protrude like a seam up to the crupper.

[page 51]
After this, above and in the middle of the body between the two legs a place begins like a star in the short smooth hair – the tips of which in that place point forward – up to the mane which, when the animal is standing, ends narrowly from above to below the forefeet, and not as far up the back as in Allamand’s drawing.

For the rest, the whole skin is smooth and short-haired. The shoulder of this animal is placed as though the breast formed part of the neck. It moves the neck backwards and forwards, slowly as it walks, like an ostrich, to keep its balance as it were, and this reason it to appears so low behind. Otherwise the chest and crupper are level. The crupper forms a somewhat narrow and pointed peak on the back and the two breasts are curved in front as well. When this animal stands, the shortness of its body with the neck and shoulders sticking right up erect, make it seem very much like an ostrich. Indeed some Bushmen call it the four-legged ostrich.

This animal has a small gall-bladder. On the whole its entrails are like an eland’s. (Has no fifth pouch to hold water like a camel). Has fourteen large and four small ribs (or rather the four on either side are flat bones between the ribs and the pelvis) on each side which start about halfway up the body. The high comb of the spine forms the shoulder and makes for the great disproportion between the fore and the rear of the body. The ribs are otherwise the same as the rear ones.

In general its skin was half an inch and one line thick. It was full of ticks. Its flesh tastes like eland and is good. Both bull and cow have horns and vary, so it is said, little in stature. The vertebrae in the neck are extraordinary: there are altogether seven, each about eleven inches long.

Sent the oxen to the river to drink and, since it is far, they have not yet returned. Most of the Bushmen have gone to the river with Pienaar. Route here east by south two and a half miles. This morning a rhinoceros badly worried the women travelling with us, however after a shot from one of my Hottentots it ran away. Some of these Hottentots carried a great many leather straps around their hands, like a large nest, this was a hunter’s badge of honour.