Appendix to MS 107/1/2

transcription

[Transcription of the material Gordon added to the back of the second notebook containing the entries of his second voyage (MS 107/1/2), between pages 66 and 74.]

[page 67 to 74 contain notes and wordlists, page 67 to 70 seem to be loose inserts]

[page 67]
aanmerkingen wegen de Caffers en hottentots taalen. de volkeren welke wy Caffers noemen, hieten zigselven Cosaas, of amma kosa. sy verschillen totaal van de hottentotten. dese laatsten hieten zig queiquena betekenende mensch menschen.
de taal der Caffers word duidelyk uitgesproken hebbende sy veel een vehemente manier van spreken. seer volmondig, luid, en de syllabe die op een na de laatste van het woord is, word by hun meest lang uitgehouden, so dat daar in het generaal het accent op valdt, veel hunner woorden beginnen met in of um. als of sulks een aangewoone accent was, dat niet tot het woord hoorde. veeltyds confonderen zy de l en r en gebruiken hem dikwils promisques, in het selvde woord dog alleen midden of op het einde van het woord.
als Palo dat sy even so dikwils Paro noemen. sy hebben de gonnaquas hottentotten die zig met hun verbastert hebben, aangewend hebben. in hun singen swemen hunne klanken na de joodsche natie. de hottentots taal heeft 5 a sesderley slagen met de tong te gelyk met de syllabe uitgesproken, ieder dier slagen is onderscheiden en verandert het woord geheel, egter hoord er een fyn gehoor, voor ongewonnen, toe, om enigen dier slagen te onderscheiden: enige woorden hebben gene klappen, wanneer er in woorden van vele syllaben, op meer als ene een klap koomt, is sulks seer swaar en voor de meesten vreemden onmogelyk om sulks uit te spreken, men vind ver in dit land Europeaanse afstammelingen in onse colonie, die seer coulant het hottentots spreken. Om dat men de regte klank van een woord, het welk een klap heeft niet kan weten, af schryft men het met een teken, sal ik alleen de woorden dewelke geen klap hebben, aan halen. alle talen zyn aan veranderingen onderhevig, dit siet men selfs aan niet seer oude boeken, en de talen der ongeciviliseerde volken zyn veelvuldiger veranderingen onderhevig, en dit is de reden van de verschillende dialecten, dewelke men onder hordes vind, schoon zy van eene taal afkomstig zyn.

[page 68]
omdat Caffers veel de griekse υ en η gebruiken sal ik die letters gebruiken

[page 70]

het voor het tegenwoordige geen meer tyd hebbende sal by dit taaltje deser taalen laten berusten dus ziet het totaal verschil der twe talen en hoe weinig woorden er in het hottentots zyn sonder tongslagen.

[page 71]

[page 72]

[page 74]
ontvangen 6 schelling [signature]
Jan adam rens vier hamels
voor kruger
kepp [illegible word] we hamels voor meintjes
drie [illegible word] es betaaldt
de [illegible word] larmiers, galblaas, twe tepels,

de hartebeest ook
de noe twe knobbels onder de larmiers, ook twe tepels
coagga geen larmiers hele hoef dog twe tepels en galblaas
zebra ook
zogenaamde eland geen larmiers vier spenen en galblaas
koedoe vier spenen, weet nog niet of larmiers heeft
galblaas. het wyfje geen horens
springbok vier spenen, larmiers, kleinder gal blaas
rietbok vier spenen geen larmiers, twe gate die langs de buik tot by de lies langs lopen, beginde aan ieder zy. een duim buiten, midden de spenen, het wyfje geen horens ook galblaas
de oeribi vier spenen, larmiers, en pluimen onder de voor knie. het wyfje geen horens.
reebok het wyfje geen horens
de horens der wyfjes der dieren die se hebben is in sommigen langer regter dog dunder als in de mannetje, dog in de meesten dunder en kleiner zo als bonte en springbok en hartebeest
de bosbok heeft geen larmiers, vier spenen, twe openingen tussen de spenen tot na de liesen, als de riet bok. het wyfje geen hoorens, en iets rosser; van kleur
samaqua hiet de door pieter buis geslagene gonnaqua
[in margin:] gamma Cosa
oefη lapina oequongaquas seqountη ta
waar koomt gy van daan spreekt gy Caffers
oegoetη tuyaquassina gamma Cosa
:kan je Caffers spreken
Sia quaas oegoetη ta gamma Cosa
ik kan Caffers spreken
(p)
maas bone ik sie
maas ssise ik hoor
diηsa mine ik hoor
S bonilη ik sie
aasboni ik sie niet
siη sa hooren

translation