Precis of the letter to Hendrik Fagel, 24th April 1779
transcription
[This partial precis of the Gordon's long letter to Hendrik Fagel of 24th April was evidently made by Fagel's secretary and remains among his papers in
The Hague, Nationaal Archief, Fagel archief, 10.29.2581, folio 2.]
[fol.2, recto]
Extract van een brief van Capitein Gordon. van de Caab
21 hippopotamussen geschoten
3 leeuwen ontmoet
Caffers . vreedsaam . sneeuwbergen (bijna 6000 voet hoog). swartebergen. aan, de Zeekant met bomen, vol timmerhout
de Tafelberg wel beschreven door la Caille
sneeubergen. geen restes van volcanes. kley in steen verandert.
In de baay Fals, en op het Robbeneiland vind met steenen, tot tafeltjes, en schoorstenen.
geen tyne steenen, nog goud nog silver nog stofgoud gevonden. yser in overvloed koper ad idem. By de Koperbergen niet geweest.
Dat den aardbol grote veranderingen ondergaan heeft, blykt uit de schelpen, en de Crocodil uit St Pietersberg te Maastricht.
De Regenwolken komen niet als in Europa uit het Z W: maar uit het N: N: W.
De lugt verdraagt selden meer als 92 graden hette. De grootste die geobserveert heeft is geweest 103 gr. in de schaduw.
In t algemeen is tland seer vrugtbaar, als het water genoeg heeft,
nietteegenstaande de meenigte klippen, die het met regt het steenagtig Africa kan doen hieten.
als er maar regen valt, is de aarde nog so dun, groeit alles seer schielyk, Zynde de grond over tgeheel alles kley van verschillende taayheid en Couleur, en soude dat land millionen menschen kunnen voeden.
uit de situatie van de Caap, blykt dat wanneer men een vijand, de landing en formeering niet kan betwisten, zij door de alles-commandeerende voet de Duivelsberg, een fortes schielyk sou reduceeren, dan bleef er niets, dan een seer moeyelyk pad, over veel rotsen, daar men geen Canon meede kan voeren, over, tot retraite na de Houtbaai, om sig by de buiten inwoonders te voegen, dog dit door de vyand geweeten synde, was weder schielyk belet, door de hoogte van de Houtbaaij, aan de borstzyde der bergen toezetten.
verscheide baayen langs deese kust, behalven die van de Caap
Bij de 10,000 menschen in deese Colonie. S'Compagnies dienaren uitgesondert. Meer mans als vrouwen
[verso]
Bols heeft Rio la goa voor de Regerin in possessie genomen.
Geen Hottentotten in de Colonie. weinige familien daar van woonen by de verre boeren.
de Hordes van Colben zyn er niet meer
De Caffers git swart. De Hottentot, gul en roodagtig van couleur. platte neusen,
Hottentotten Zy zijn egaal, maar meest onderhorig aan een Chef, de verstandelykst onder haar.
Zij leeven van de dagt. als een meisje vryster word, word zy in een aparte hut gehouden: met vrolykheid, en het slagten van een schaap, of iets anders, danssende altyd by de maneschyn. als een jongeling man gemaakt word, pissen hem eenige mannen op tlyf, en vryven hem, en hy sigselve: en worden weer geslat en gedanst.
Het darmnet om den hals, dient om hun vlees, dat zy schieten, in tedragen.
Zy geloven in goede en kwade geesten: Eenige geloven aan God (Fuika en gowna), en aan den Duivel. geloven aan. geen toekomend leeven. Zy hebben by ieder Horde een Tovenaar, of Doctor, die de kwade geesten verdryft.
de Tabille der vrouwen. nationaal
Caffers. Hebben een Chef: of Chefs over kleinder Hordes. geciviliseerder als de Hottentotten. Hun Religie, als die van de laatsgemelde.
Zy oefenen, de besnydenis aan hun jongens 8 a 10 jaren oud. Zy weeten onder sig seer weinig, en mans, en vrouwen, van de schaamdelen bedekken.
kinder en [illegible word] siekte onbekent: