Fourth Journey (MS 107/3/1-2)
2nd November 1779
transcription
[2nd November 1779]
2
koel weer betrokken regenlugt tot voormiddag, dan oost: dan n w windje helder en warm agtermiddag.
gepasseerde nagt weinig geslapen, hebbende de honden sterk geblaft. dog hebben niets vernomen;
vertrokken sodra den dag aanbrak en arriveerden na vier uren sterke marsch z:o:, weer wat van de rivier, om een draayshalven.
passeerden een klein bosjemans craaltje hier digt by. toen besig was brete te nemen, kwam een hunner met een hand vol gift pylen dog sonder boog by ons, en wat bevende met onse bosjemans gepraat te hebben, kunnende ik niet van myn werk, liep hy als een haas weg.
kreeg de brete van 28 gr en 45 m: lopende de rivier nog al met draayen z:o: op. hier een half uur hoger op draayt hy heel zuidwaards door een tamelyk hoog, irregulier gebergte alwaar de Coraquas langs de rivier leggen.
op de hoek der draay, waren twe a drie eilandtjes, die de draay eilandjes hieten; hoorde dat de bosjeman weggelopen was toen myn kleine jonge cabas hem by de hand genomen had, en met hem na myn had willen gaan om my tabee (groet) te seggen, so als hem onse bosjemans ook seiden. vertrokken in den agtermiddag, horende enige zeekoeien bulken als stieren so dat wy het voor een coraqua veekraal namen, dit hoorden wy dus voor de eerste reis, (men segt als sij togtig zyn) anders is hun geluid een gesnork. na een uur marsch sagen wy een trop bosjemans met pyl en boog en assagayen wy sond een bosjeman sonder geweer er na toe, vier kwamen met de pyl op de boog, de heuvel, op sy van ons af. en de boog in de hand vol pylen, dreigende te schieten, pinar en ik hielden onse coers schuins na hen toe, hebbende ik myn twelopig geweer gereed. so als wy op een dertig treden dus by een kwamen, haalden sy hunne bogen
[page 14]
pylen al schuddende met hun lyf aan, en wagte ik na de eerste schoot, (koerikei die agter my liep was dood bang, roepende myn heer o sy schieten sy schieten, dog onse bosjemans gedurig roepende schiet niet, kwamen wy dus by de twe voorsten, die de lelikste schepsels waren dien ik ooyt gesien heb de andere twe wilden niet komen, wy gaven hen wat tabak en sy stopten in hunne klippypen, dog 't was een hele wyl eer sy hunne pyl en boog uit de hand leiden. sy spraken het namacqua dialect seiden dat sy goede vrienden der coraquas waren, en dat hunne eis of horde, mon coboo hiete enige over en enigen aan de onse syde der rivier lagen, een der Jokkos van buffon de gibbon so my voorstaat heeft perfect so een fisionomy als dese twe, en byna geen neus, sy waren omtrent de vyf voet hoog, hunne buikvel had langwerpige rimpels, sy scheen veertig jaar oud te zyn dat wy supponeerden te komen van honger lyden, (wanneer sy er een riem ombinden) en te veel te eten als sy wat schieten, en de twe anderen seiden sy, wilden niet komen omdat sy agter steenbokke spoor waren, dese dieren schoon nog so snel, lopen voor de eerste ruk ver, daar na gaan sy op 't spoor, en jagen hem de twede reis, en dus verder in warm weer vangen sy hem gemeenlyk de derde reis, lopende dit dier syn poten ook door. na wy hun verlaten hadden, sagen wy een grote trop wel 60, elanden, meest koejen en kalvers, maakten er jagt op en schoten een vaars, wenkten vier andere bosjemans dien wy sagen om vlees te halen, dog sy wilden niet komen, met dit slagten versuimt hebbende konden wy niet, so als de twe wilden ons gesegt hadden, by de eerste coraqua kraal komen leiden ons dus, donker synde, na drie uren marcherens meest zuid, aan de oever neer. synde hier een grote grasvlakte. dog al het gras tot hier toe gesien, behalven op de eilanden onder de bomen is als hooy door het dorre land.
translation
[2nd November 1779]
2
Cool weather. Overcast, rainy sky until midday. A light wind, first from the east and north-west. Clear and warm in the afternoon.
Slept little last night because the dogs were barking loudly but we made out nothing.
Departed as soon as day dawned, and in order to avoid a bend again arrived a little distance from the river after a strenuous tramp south-east for four hours. We passed close by a very small Bushman kraal. While I was busy taking the latitude one of them came up to us, his hand full of poisoned arrows but without a bow. Trembling somewhat, he spoke to our Bushmen for a while. I could not get away because of my work. He went off like a hare.
Got latitude of 28 degrees 45 minutes. The river still runs south-east although with bends. Half an hour higher up from here it turns completely southwards, through a fairly high, uneven mountain range to where the Koraquas live beside the river. On the corner of the bend there were two or three small islands which we called the Bend Islands. Heard that the Bushman ran away when my lad Cabas took him by the hand and wanted him to come to me to say Tabee (greeting) as our Bushmen had also said to him.
Left in the afternoon to the sound of some hippopotamus bellowing like steers; so that we at first took it for a Koraqua cattle-kraal. This we heard for the first time. (It is said they do this when they are on heat, otherwise their sound is a snort). After an hour’s march we saw a band of Bushmen with arrows, bows and assegais. We sent a Bushman without a weapon to meet them. Four of them came with arrows in their bows down a hill to one side of us, their bow hands full of arrows and threatening to shoot. Pienaar and I kept our course obliquely towards them; I with my double-barrelled gun at the ready. When we came opposite each other at a distance of about thirty paces, they drew their bows with
[page 14]
arrows with their bodies quivering, and I waited for the first shot. Koerikei who was walking behind me was dead scared, and called out: “O master. they will shoot, they will shoot!” But our Bushmen kept on calling : “Do not shoot! and in this way we came up to the two foremost ones. They were the ugliest creatures I have ever seen. The other two didn’t want to come. We gave them some tobacco and they filled their stone pipes but it was quite some time before they laid down their arrows and bows. They spoke the Namaqua dialect, said they were good friends of the Koraquas and that their ëis or tribe was called Mon cobo. Some of them live across and some on our side of the river. One of Buffon’s chimpanzees, the gibbon as I recall, has the exact physiognomy of these two, with hardly a nose at all. They were about five feet tall; the skin on their bellies had elongated wrinkles caused, we supposed, from hunger when they bind themselves with a belt, and then from eating too much when they have shot something. They appeared to be about forty years old; and they said that the other two would not approach because they were tracking steenbuck. These animals, swift as they are, at the first stage run far. After this they follow their tracks and chase them for the second time; and so on. In hot weather they usually catch them at the third chase, the animal having worn its hoofs through as well. After we had left them we saw a large herd of eland, sixty or so, mostly cows with calves. We gave chase and shot a heifer. We signalled to four other Bushmen whom we saw to come and get meat, but they would not come. Having lost time in cutting it up it we were not be able to reach the first Koraqua kraal as the two savages had informed us. So, after walking for three hours, mostly south, we lay down to rest on the bank of the river since it was now dark. There are large grassy plains here but all the grass that I have seen up to this point, except under the trees on the islands, is like hay because the countryside is so dry.